Zondag (20 september 2015) kwam het bericht dat Jackie Collins is overleden. Zij is, naast jet-setter en zus van Joan, bij een groot publiek bekend om haar vele boeken. En (bijna) het eerste wat ik dacht was: “ik heb nog nooit een boek van haar gelezen, moet ik toch eens doen.”

Deze gedachte had ik ook toen onlangs het verbijsterende nieuws naar buiten kwam dat Joost Zwagerman niet meer onder ons is. Ook van hem heb ik nog nooit iets gelezen. Dat wil zeggen, ik ben ooit, jaren geleden, begonnen in De buitenvrouw (de Arbeiderspers, thans Singel Uitgeverijen), maar de drie weken uitleentermijn van de plaatselijke bibliotheek was om voordat ik er erg in had. Daarna is het bij een voornemen om een roman van hem te lezen, gebleven. Overigens is de kans dat ik nog eens een Zwagerman lees, aanzienlijk groter dan de kans dat ik een Jackie Collins lees 🙂 .

Het gevoel van misschien toch te laat zijn met iets en achter de feiten aan te lopen, heb ik zeker al eens eerder gehad. Dat was na het overlijden van An Rutgers van der Loeff (in 1990). Zij was in de vorige eeuw een productieve Nederlandse schrijfster. Hoewel zij ook een aantal romans voor volwassenen heeft geschreven, is zij vooral bekend geworden met haar kinder- en jeugdboeken. Natuurlijk had ik veel en vaak over haar gehoord, maar gelezen ho maar. Na haar overlijden ben ik op een holletje naar de boekhandel gegaan en heb Lawines razen en De kinderkaravaan aangeschaft (en gelezen). Beide romans zijn uitgegeven bij Uitgeverij Ploegsma. De kinderkaravaan is oorspronkelijk uitgegeven in 1949 en betekende destijds de doorbraak voor Rutgers van der Loeff. En ik heb van beide jeugdboeken genoten, omdat zij bijzondere onderwerpen onder de aandacht bracht en naar mijn mening ook echt trachtte om lezers aan het nadenken te krijgen. Maar toch gaf het mij ook een beetje een melancholisch gevoel, namelijk dat ik nooit meer aan de schrijfster zou kunnen vertellen hoe mooi ik haar werk vond.

Aan de andere kant geeft het feit dat een schrijver niets meer kan veranderen in een volgende druk of er alsnog een voorwoord of nawoord bij kan schrijven, juist weer iets extra’s. Het boek is dan letterlijk af. Ik moet dan altijd denken aan de sketch van Wim Kan (ik ben benieuwd hoeveel van mijn volgers nog weten wie Wim Kan was en hoeveel invloed hij als cabaretier op onze samenleving heeft gehad) over zijn huishoudster. Deze sketch is al zo oud, dat ik er geen informatie over heb kunnen terugvinden op internet, dus misschien heb ik het iets anders onthouden dan de oorspronkelijke versie. De strekking is hetzelfde. De huishoudster heeft bij het afstoffen van de piano, waarop de buste van Mozart staat, per ongeluk de buste laten vallen. Er is een stukje afgebroken. Dus de huishoudster zegt vervolgens, enigszins paniekerig, tegen Wim Kan: er is een stuk van Mozart af. Waarop Wim Kan bij zichzelf denkt: “ach, het mens weet niet beter. Zij weet niet dat alle stukjes van Mozart al jaren af zijn”. Briljant eenvoudig en daardoor scherpzinnige humor.

Als ik nu toch lekker op dreef ben om een graai in de oude doos te doen, meld ik hier ook nog even dat ik binnenkort (met een aantal medebloggers van Een perfecte dag voor literatuur) naar Den Haag ga, naar de tentoonstelling met de veelzeggende titel “Omdat ik iets te zeggen had“. Dit is een tentoonstelling aan de hand van documenten uit het archief van een aantal musea en privécollecties over de activiteiten van Nederlandse schrijfsters uit de negentiende eeuw. Ik ben erg nieuwsgierig naar de samenstelling van deze tentoonstelling. Op mijn facebookpagina zal ik misschien t.z.t. wat sfeerfoto’s plaatsen over ons uitstapje.

En dan, tot slot, even terug naar het begin. Het overlijden van Jackie Collins. Voor mij is het onmogelijk om aan haar te denken zonder meteen ook haar beroemde zus Joan in beeld te krijgen. En als ik aan Joan Collins denk, dan is het bijna onvermijdelijk dat “my guilty pleasure” aan bod komt. Ik heb namelijk geen boeken van Jackie, maar wel een boek van Joan in mijn boekenkast staan, te weten Mijn geheim. En eerlijk is eerlijk, ik vind het bij tijd en wijlen heerlijk ontspannend om daarin te bladeren. Lekker plaatjes kijken van haar soms buitenissige uitdossingen, haar extreme make-uplooks, haar adviezen daarover, maar ook over de basissamenstelling van een garderobe, het abc van gezond leven, richtlijnen voor gedrag en dat alles met een flinke Joan Collins-saus. Het is niet dat ik iets met haar “adviezen” doe, maar ik kan wel uren met het boek zoet zijn.

Heb jij ook een guilty pleasure op boekengebied? Kom er gerust mee voor de dag! En herken je iets van het gevoel dat het lezen van een boek van een inmiddels overleden schrijver toch anders is dan het lezen van een roman van een nog actieve auteur? Ik vind het hoe dan ook leuk als jij hier (of via andere sociale media) reageert.

Veel leesplezier!

theonlymrsjo