Als ik Wikipedia erover raadpleeg, lees ik dat de tong een gespierd orgaan is in de mond van mensen (en de meeste andere gewervelden). In het algemeen speelt de tong een belangrijke rol bij het kauwen, slikken, de smaakgewaarwording en het reinigen van het gebit. Maar de tong is ook erg belangrijk voor klankvorming en een goede articulatie.

Oké. Tot zover de klinische benadering. Eigenlijk sta ik niet zo vaak stil bij de functie van diverse organen, lichaamsdelen en dergelijke. Zolang alles redelijk goed functioneert, neem je het bijna als vanzelfsprekend aan. Maar soms lees je opeens een boek waardoor je je weer even extra bewust wordt van het feit dat dit niet voor iedereen zo geldt. Die ervaring had ik tijdens het lezen van Tong van Marly van Otterloo (Uitgeverij De Kring).

De moeder van de 27-jarige Fee komt door een ongelukkige val op een roltrap te overlijden. Zij is dan pas 44 jaar oud. Fee en haar moeder waren lang erg close en op elkaar gericht, omdat zij verder geen familie hebben. Wie haar vader is, heeft moeder nooit willen vertellen en ook elke vraag naar andere familie wist moeder vakkundig weg te wuiven. Moeder Ara communiceert in gebarentaal met Fee, omdat zij ongeveer ten tijde van de geboorte van Fee haar tong is kwijtgeraakt als gevolg van tongkanker. Althans dat is wat Ara altijd aan Fee heeft verteld.

Door een terloopse opmerking van een arts in het ziekenhuis waar haar moeder na de val ligt, begint Fee overal aan te twijfelen. En of zij nu wil of niet, zij kan zichzelf niet meer bedwingen om op onderzoek uit te gaan. In een eigentijdse stijl sleurt de schrijfster ons mee in de zoektocht van Fee. En passant moet zij nog een relatiecrisis pareren en de contacten met vriendinnen onderhouden, er zit veel vaart in het verhaal.

Of alles even geloofwaardig is, daar waag ik mij niet aan. Maar de manier waarop Ara haar tong verloren is, gaf wel een onmiddellijke associatie met De woestijn van Jorge Baron Biza (Signatuur). Een allesbehalve prettig verhaal, over een zoon die zijn ernstig verminkte moeder opvangt en verzorgt, voor zover zij hem dat toestaat. Er zit wel (pas op: spoiler over Tong!) een verschil tussen Ara (die zelf handelt, in de verwachting daarmee zelfmoord te plegen) en hetgeen Eligia overkomt. Het is van Ara sterk hoe zij zichzelf herpakt en haar leven weer oppakt als zij weet dat zij in verwachting is en Fee is dan ook het middelpunt van haar leven. Het leest allemaal heel comfortabel weg, een beetje té comfortabel. De schrijfster heeft in een relatief korte roman veel kwesties gestopt die bijna allemaal een verdieping of nadere uitwerking verdienen, maar waarvoor in het boek geen ruimte is.

Het gevoel dat je overhoudt na het lezen van Tong is in ieder geval vele malen prettiger dan na het lezen van De woestijn. En toch zou ik jou aanraden (ook) dat boek te lezen. Zeker ook als je weet dat dat boek gebaseerd is op het werkelijke levensverhaal van de schrijver en zijn familie.

Bijna zeven jaar geleden las ik overigens een ander boek waarin de hoofdpersoon een deel van haar tong miste. Het betreft Wat ik weet, een (in principe) Young Adult roman van Julie Berry (Gottmer). Ik had er van onthouden dat er een bijzondere sfeer werd opgeroepen doordat de schrijfster de jonge ik-figuur haar gedachten laat formuleren alsof zij met haar grote liefde in gesprek is. Deze grote liefde, Lucas, wordt dus aangeduid met “jij”. Het verhaal komt daardoor heel dichtbij, alsof je rechtstreeks getuige bent in die gesprekken tussen de hoofdpersoon en Lucas. In overwegend korte hoofdstukken die soms als flarden overkomen, wordt steeds duidelijker waarom de ik-figuur, Judith, na een afwezigheid van 2 jaar, in haar dorp terugkomt en waarom zij niet meer een hele tong heeft. En misschien zou je dan verwachten dat zij liefdevol wordt opgevangen en door iedereen wordt geholpen? Nou, dan kom je van een koude kermis thuis. Judith wordt behandeld alsof zij een complete idioot is en niemand steekt een hand uit om haar verder te helpen. Haar moeder verbiedt haar om enig geluid te maken. Judith weet gelukkig steeds beter om te gaan met de demonen uit haar verleden en kruipt daardoor (en natuurlijk door allerlei ontwikkelingen die in en bij het dorp plaatsvinden) beetje bij beetje steeds verder uit haar schulp.

In voorbereiding op deze blogpost heb ik Wat ik weet nog weer even doorgebladerd. Ik werd onmiddellijk weer het verhaal ingezogen. Heerlijk, dat een boek na zoveel jaren weer hetzelfde effect heeft als bij de eerste keer lezen en beoordelen. Eerlijk gezegd was ik van deze roman wel wat meer onder de indruk dan van Tong, maar dat is ook een kwestie van smaak (en voor díe smaak heb je nu net niet persé een tong nodig 🙂 )

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

In mijn blogposts neem ik al geruime tijd linkjes op naar de website van Bol.com. Als jij via mijn website daar iets bestelt, ontvang ik daarover een (kleine) vergoeding. Natuurlijk ben ik als boekenliefhebber een groot voorstander van het voortbestaan van goede boekhandels. Dus als je door mijn blogposts geïnsipeerd raakt om een boek te kopen, bestel dat dan vooral online via jouw eigen lokale boekhandel. Maar voor alle overige aankopen die jij bij Bol kunt doen, zou ik het fijn vinden als je dat doet door via mijn website naar Bol.com te gaan 🙂