Er zijn van die boeken waarbij je vooraf al vermoedt dat je straks spijt voelt dat het uit is. In die categorie hoort absoluut Drie dingen over Elsie van Joanna Cannon. Misschien is dat ook wel één van de redenen waarom het zo lang geduurd heeft voordat ik deze roman heb uitgelezen. Ik heb deze roman al maanden geleden toegezonden gekregen van Uitgeverij Orlando (waarvoor uiteraard dank), maar ik was blijven hangen na de eerste paar hoofdstukken. Niet omdat het slecht geschreven is of een saaie verhaallijn, zeker niet, maar ik zat zelf nog niet in de juiste mood. Ik wilde er genoeg tijd en aandacht aan kunnen besteden.
Stiekem was ik namelijk een beetje bang dat het weliswaar een lief, maar ook een wat té lief en zoetsappig verhaal zou zijn. Vooraf wist ik natuurlijk al (van de achterflap en de informatie op de website van de uitgever) dat het over een 84-jarige vrouw zou gaan (Florence, kortweg Flo) en haar beste vriendin Elsie. Flo woont in een bejaardentehuis, dus de associatie met Pogingen iets van het leven te maken (het geheime dagboek van Hendrik Groen) ligt op de loer. Ik moet eerlijk zeggen dat ik dat geheime dagboek verbazingwekkend krachtig en treffend van inhoud vind, maar door de enorme hype en het in de breedte vermarkten van het verhaal, ben ik toch ook langzaam maar zeker wat afgehaakt. En verder is er niets mis met een lief, zoetsappig verhaal op z’n tijd, maar daar was ik niet aan toe.
Daarom had ik na de eerste hoofdstukken in de roman van Cannon even een pauze ingelast. Dom natuurlijk, want als het gaat om een uitgave van Orlando hoef je eigenlijk geen enkele reserve te voelen over de kwaliteit van de roman. Gelukkig nam ik onlangs het boek weer ter hand en las ik het in bijna één ruk uit. En ja, toen had ik spijt 😉 Spijt dat ik afscheid moest nemen van Flo, Elsie, Jack, Handige Simon en mevrouw Ambrose. Zij waren mij, ieder op eigen wijze, in korte tijd heel dierbaar geworden.
Het verhaal van Flo, die in een medebewoner Ronnie Butler herkent terwijl Ronnie zo’n 60 jaar geleden al verdronken zou zijn, is ook nog een soort van spannend, maar wat de boventoon voert is de prachtige, liefdevolle, respectvolle wijze waarop de schrijfster over (oudere) mensen en hun problemen en beslommeringen schrijft. Hieraan is wellicht te merken dat de schrijfster ook psychiater is. Zij weet heel treffend de vertwijfeling die bij Flo naar binnen sijpelt of zij alles nog wel op een rijtje heeft en ook de vraagtekens hierover bij mensen in haar omgeving te verwoorden. De frustratie van Flo dat niet iedereen haar meer zonder meer gelooft, spat van de bladzijden. Ik werd geraakt door de complexiteit van de situatie, de ontreddering, de vastberadenheid. En dan is er natuurlijk nog de bijzondere vriendschap met Elsie. Elsie is de beste vriendin van Flo en weet altijd wat er gezegd moet worden om Flo weer op te monteren. Twee belangrijke aspecten van hun vriendschap. Er is nog een heel belangrijk derde ding, maar daarvoor moet je echt het boek lezen.
De hoge mate van menselijkheid, de tastbaarheid van de personages, neergezet in een soepele, verleidelijke schrijfstijl zorgden voor een fijne leeservaring. Het blijft elke keer weer bijzonder om te merken wanneer je wel of niet wordt geraakt door een boek of een thema. Daar ben ik de laatste tijd best wel weer even mee bezig geweest, naar aanleiding van een Facebook-actie. De opdracht die ik op Facebook accepteerde, klonk zo eenvoudig: “Plaats zeven dagen lang een foto van een boek dat jou meer dan andere heeft geraakt. Zonder aanbeveling, zonder toelichting. Alleen een foto”. Inmiddels heb ik hieraan voldaan en heb ik een totaalplaatje op de Facebookpagina van mijn boekenblog gezet. Het kostte mij enorm veel moeite om toch niet te gaan uitleggen waaróm ik een bepaald boek had uitgekozen. En het was eigenlijk ook helemaal niet eenvoudig om die 7 boeken te selecteren. Want wat ik van een boek vind, wordt ook vaak ingekleurd door het moment waarop en de omstandigheden waarin ik aan een boek terugdenk. Dat kan dus per keer enorm verschillen.
Bij Drie dingen over Elsie kost het niet veel moeite om herinneringen aan heel veel andere boeken te krijgen. Ik noemde al Het geheime dagboek van Hendrik Groen (Meulenhoff), maar qua opzet deed het ook denken aan Het rode adresboek (Sofia Lundberg – Ambp Anthos) en zelfs een beetje aan Het laatste jaar van Marvellous Ways (Sarah Winman – Orlando). Eigenlijk stuk voor stuk boeken waarbij het persoonlijke element de boventoon voert, waarbij de personages door hun eigenaardigheden heel geloofwaardig worden neergezet, door de auteur verpakt in een indrukmakende en stilmakende vorm. Maar ik richt vandaag even de focus op een boek, waarbij de associatie niet samenhangt met thematiek of schrijfstijl, maar met een feitelijke plaats. Flo en de medebewoners gaan er namelijk een paar dagen op uit. Ze gaan naar Whitby, het plaatsje aan de kust dat beroemd is vanwege de wereldontdekker James Cook. Over Cook, althans over zijn vrouw, heb ik jaren geleden een prachtige roman gelezen van de hand van Anna Enquist: De thuiskomst (uitgegeven bij Arbeiderspers). Totaal anders dan Drie dingen over Elsie, maar tegelijk ook weer een voorbeeld van menselijke, persoonlijke karakterontwikkeling. Oh wat is het toch heerlijk om zoveel mensen te leren kennen en zoveel over mijzelf te ontdekken door simpelweg …. te lezen.
Veel leesplezier!
theonlymrsjo
