De etikettenmachine van Nathaniel P.

Hoe boeiend is het liefdesleven van Nathaniel P. (kortweg Nate) dat het de Amerikaanse schrijfster Adelle Waldman inspireerde om hier een hele roman aan te wijden? Boeiend? Helemaal niet. Is daarmee dit boek er één die je ongelezen links kan laten liggen? Zeker niet!

Nate is een jonge dertiger, die zich met vallen en opstaan een plek in de maatschappij probeert te veroveren. Het probleem voor hem (en voor vele generatiegenoten) is dat hij eigenlijk geen flauw benul heeft wát er van hem wordt verwacht. Afstammend van joodse, Oost-Europese ouders heeft hij na de middelbare school in eerste instantie zijn draai op Harvard gevonden, zeker sinds  hij een relatie met Kirsten is aangegaan.

Vanaf dat moment is het een voortdurend wikken en wegen van wat hij wil, wat hij kan en wat hij moet. En dat valt niet mee. Nate heeft de neiging om iedereen, zowel mannen als vrouwen, in gedachten op te delen in verschillende elementen. Per element (intelligentie, schoonheid, maatschappelijke status, familie-achtergrond) wordt de betreffende persoon door Nate beoordeeld. Hij weet heel gedetailleerd het juiste etiket per onderdeel op een persoon te plakken en daarmee zijn oordeel te vormen of die persoon in sociaal, maatschappelijk, financieel of seksueel opzicht voor hem interessant is. Vooral bij meisjes/vrouwen heeft hij een uitermate efficiënte eigenschap ontwikkeld: als het geheel positief genoeg is en hij wil verliefd worden op dat meisje, verzint hij genoeg andere karaktereigenschappen of uiterlijkheden die het logisch maken dat hij met die persoon een relatie aangaat.

Of het vervolgens ook echt een relatie is, is natuurlijk weer de volgende vraag. Zo kritisch beoordelend als Nathaniel naar anderen kan zijn, zo makkelijk oordeelt hij over zichzelf. De schrijfster weet pagina’s lang te beschrijven hoe Nate denkt en wat hij van een situatie vindt, maar nergens merk je dat Nate “leert van eerdere ervaringen” en wellicht langzaam maar zeker meer volwassen wordt.

Nate moet van zichzelf, bewust of onbewust, heel veel. Door hard te werken heeft hij inmiddels een boek klaarliggen dat over enige maanden wordt uitgegeven. Een prachtige prestatie, waarmee hij de bewondering en afgunst van studiegenoten en vrienden oproept. Hij kan zich financieel goed redden door een voorschot van de uitgever, dus staat niets meer in de weg aan een verdere uitbouw van een mooie carrière. En juist op dat punt doet hij mij terugdenken aan James uit IJstijd van Maartje Wortel. James was uitgenodigd om een boek over zichzelf te schrijven. Dit werkte verlammend op, simpelweg, alles. Ook Nathaniel bevindt zich een een soort luchtledigheid. Je hoort hem bijna denken: “in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst”.

   

Stiekem hoopte ik dat Nathaniel iets meer weg zou hebben van Rob uit High Fidelity (Nick Hornsby). Ook een dertiger, op zoek naar de bedoeling van het leven, al lijstjes makend en muziekplaten draaiend. Maar de algemene sfeer in High Fidelity is toch wel anders dan in Het liefdesleven van Nathaniel P.

Nate doet er alles aan om tot het juiste maatschappelijke kringetje te horen. Desondanks gaan sommige discussies, zijn recensies en zijn boek over maatschappij geëngageerde onderwerpen. Hij stelt zelfs aan de orde of de huidige maatschappij qua onderdrukking en uitbuiting eigenlijk niet net zo barbaars is als bijvoorbeeld in de Middeleeuwen. Slechts de manier waarop de uitbuiting gebeurt en met name de manier waarop het getolereerd en instand gehouden wordt, is in de loop der jaren veranderd. En geldt dat eigenlijk niet voor de mensheid in totaliteit? We oordelen en beoordelen nog steeds vaak op wat we zien en wat we willen.

En die innerlijke tegenstrijdigheid, dat doelloos doorleven in een wereld die wel qua uiterlijkheden maar niet qua innerlijkheden zo veel verandert, maakte voor mij deze roman toch de moeite waard. Het is voor Adelle Waldman haar debuut. Ik ben opnieuw onder de indruk van een debutant. Want het blijft toch een hele prestatie als je zo kan schrijven dat je, als lezer, de jonge Nate voor je ziet, wonend in een niet altijd even schoon appartement, met al zijn afwijkingen en eigenaardigheden. En dat je als lezer toch ook hoopt dat het uiteindelijk goed gaat komen met alle personen die in deze roman voorbij komen. Het is net echt 🙂

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Klik HIER om een overzicht te krijgen van alle andere blogartikelen binnen Een perfecte dag voor literatuur over deze roman. Hartelijk dank aan Cathelijne en Nieuw Amsterdam Uitgevers voor het beschikbaar stellen van het leesexemplaar.

One comment: On De etikettenmachine van Nathaniel P.

Leave a reply:

Your email address will not be published.